Warsztaty astronomiczne w Ośrodku Edukacji Ekologicznej w Ożennej

W środę wieczorem, 18 listopada kilkanaścioro dzieci wraz z rodzicami przybyli do Ożennej z nadzieją na oglądanie meteorów z roju Leonidów, ale aura okazała się niełaskawa – nad całą południową Polską zaległy niskie chmury, a do tego lokalne mgły kazały porzucić pierwotne zamiary. Szczęśliwie, astronomowie nawet przy niepogodzie mają wiele tematów do  zaprezentowania słuchaczom. Tym razem, zachowując pełny reżim sanitarny, w  pierwszym rzędzie zajęliśmy się praktyczną nauką obsługi przyrządów obserwacyjnych.

Mieliśmy do dyspozycji trzy różnej wielkości lunety o średnicach obiektywu 50 mm, 80 mm i  100 mm. Dwie ostatnie miały własne statywy, co znacznie ułatwiało pracę.

Największa z lunet, o średnicy obiektywu 100 milimetrów i odległości ogniskowej 800 milimetrów, stanowi własność Ośrodka i jest przystosowana zarówno do obserwacji przyrodniczych, jak i astronomicznych. Osadzona jest na własnym montażu azymutalnym z  mikroruchami, co bardzo ułatwia nastawianie na interesujący obiekt. Do celowania służy laserowy celownik obuoczny, mieszczony wprost na tubie optycznej. Całość jest na tyle lekka, że może być przenoszona bez rozkładania na elementy. Na wyposażeniu są dwa okulary o ogniskowych odpowiednio 25 mm i 10 mm. Można zatem ustawiać powiększenie kątowe o wartości 32 lub też 80. Uczestnicy z zapałem manipulowali pokrętłami służącymi do nastawiania lunety, a także uczyli się, jak sprawnie i bezpiecznie zmieniać powiększenie poprzez wymianę okularu.

Druga część spotkania poświęcona była meteoroidom, meteorom i meteorytem. Prowadzący dał zebranym możliwość przyjrzenia się z bliska kilku okazom rożnych meteorytów, łącznie z  dwuipółkilogramowym meteorytem żelaznym Morasko. Temat wzbudził ogromne zainteresowanie, padło wiele pytań, a skupienie słuchaczy dobrze świadczyło o sposobie przedstawienia tego nietypowego materiału. W uzupełnieniu zebrani obejrzeli prezentację o zjawiskach na nocnym niebie.

Kiedy okazało się, że czas spotkania dobiegł końca, jeszcze zdołaliśmy w nocnych ciemnościach zabawić się w malowanie światem, wykorzystując ekrany telefonów komórkowych.

Jeśli sytuacja pozwoli, w niedzielny wieczór 13 grudnia ponownie spotkamy się w Ożennej. Wtedy bowiem na nocnym niebie będą widoczne białe, jasne meteory z roju Geminidów, a  w  razie niepogody zabawimy się w przygotowanie lądowania kosmonautów na Ziemi – ale  szczegóły uczestnicy poznają już na miejscu.

Grzegorz Sęk